Σαν σήμερα πριν 50 χρόνια η τουρκική εισβολή στην Κύπρο

Μισός αιώνας πέρασε από την εισβολή του Αττίλα 1 στην Κύπρο, στις 20 Ιουλίου 1974. Άλλο τόσο από το προδοτικό πραξικόπημα πέντε μέρες νωρίτερα και από την ντε-φάκτο διχοτόμηση του νησιού μετά τον Αττίλα 2 ένα μήνα αργότερα.

Πολλά έχουν ξεχαστεί από εκείνο το κατάμαυρο καλοκαίρι. Το ξεθώριασμα ή και η αμνησία κάποτε δεν οφείλονται αποκλειστικά στο χρόνο. Αλλά και σε πολλούς άλλους λόγους που σχετίζονται τόσο με τις ριζικές αλλαγές, οι οποίες έχουν μεσολαβήσει, αλλά και σε διαφορετικές ιεραρχήσεις. Το σύνθημα ΔΕΝ ΞΕΧΝΩ προβάλλει περισσότερο ως απλός φόρος τιμής στην παράδοση…

Εκείνο, όμως, που δεν μπορεί να ξεχαστεί, παρά τις προσπάθειες για γράψιμο και ξαναγράψιμο της ιστορίας, είναι αυτό που έχει τεκμηριωθεί, πια, μέσα από δεκάδες χιλιάδες έγγραφα: Το 1974 υπήρξε προδοσία. Σχέδιο για διχοτόμηση εξυφαινόταν πολλά χρόνια νωρίτερα στην Άγκυρα. Πίσω από το σχέδιο αυτό βρίσκονταν τόσο οι Αμερικανοβρετανοί, όσο και το ΝΑΤΟ. Για την υλοποίησή τους πρωταγωνιστικό ρόλο διαδραμάτισαν η χούντα των Αθηνών, οι χουντικοί στο νησί και η ΕΟΚΑ Β. Το πραξικόπημα για την ανατροπή του Μακαρίου άνοιξε το δρόμο για την εισβολή της Τουρκίας και την επιβολή με τα όπλα της «ντε φάκτο» διχοτόμησης. Για να φθάσουμε ως την ανακήρυξη της «Βόρειας Δημοκρατίας της Κύπρου», τις άκαρπες ουσιαστικά ατέρμονες συνομιλίες και όσα δυσοίωνα διαδραματίζονται ακόμη.

Η πρώτη φάση της εισβολής των Τούρκων, υπό την υψηλή πολιτική «αρχιστρατηγία» του αμερικανού υπουργού Εξωτερικών Χ. Κίσινγκερ, ολοκληρώθηκε σε τρεις μέρες (20 -23 Ιουλίου) , με την κατάληψη του 3% του βορειοκυπριακού εδάφους. Μετά από μια βδομάδα (30 Ιουλίου) θα τερματιστεί η δεύτερη φάση σύμφωνα με προκαθορισμένα σχέδια.

Ο Χένρι Κίσινγκερ

Το χρονικό των πρώτων ημερών και της διπλής προδοσίας από τη χουντοκρατούμενη Αθήνα και τους τοποτηρητές της «τουρκοφάγους» στη Λευκωσία (Σαμψών και σία) αξίζει να θυμηθούμε, κάπως ιδιότυπα. Μέσα από τα πολεμικά ελληνοκυπριακά επίσημα ανακοινωθέντα.

«Από νίκην εις νίκην…»

ΣΑΒΒΑΤΟ 20 ΙΟΥΛΙΟΥ: Στις 5 το πρωί Τούρκοι αλεξιπτωτιστές πέφτουν στον τουρκοκυπριακό θύλακα Λευκωσίας-Αγύρτας και ακολουθεί απόβαση στη Γλυκιώτισσα Κερύνειας.

Το ελληνοκυπριακό ραδιόφωνο (ΡΙΚ) των πραξικοπηματιών σιωπά για την εισβολή – με την έναρξη της πρωινής εκπομπής του μεταδίδει … την πρωινή προσευχή και μετά μουσική. Όταν οι εισβολείς έχουν πια αγκιστρωθεί, θα δεήσει να καλέσει «όλους τους δυναμένους να φέρουν όπλα» ν΄ αντισταθούν. Την ίδια ώρα ο τουρκοκυπριακός σταθμός (Μπαϊράκ) «συμβουλεύει» τους «Έλληνες της Κύπρου «ν΄ ακούσουν την φωνή της λογικής» και να μη αντισταθούν στις «ένδοξες τουρκικές ένοπλες δυνάμεις» που έφθασαν για να αποκαταστήσουν την …ελευθερία και τη δημοκρατία!

Στις 8 το πρωί, το υπ’ αριθμόν 1 έκτακτο πολεμικό ανακοινωθέν, κάνει γνωστό ότι τα τουρκικά επιδρομικά αεροσκάφη «εβομβάρδισαν το στρατόπεδον της ΕΛΔΥΚ και έρριψαν εντός του τουρκοκυπριακού θύλακος Λευκωσίας- Αγύρτας μικράν δύναμιν αλεξιπτωτιστών». Στο ίδιο τονίζεται ότι «αι ελληνικαί κυπριακαί δυνάμεις αντιμετωπίζουν μετά γενναιότητος και πρωτοφανούς ενθουσιασμού την απρόκλητον επίθεσιν».

Ταυτόχρονα, άλλο ανακοινωθέν (ύπ’ άρ. 3) αναφέρει ότι τμήματα και των τριών όπλων της Εθνικής Φρουράς προωθούνται «βάσει προδιαγεγραμμένων σχεδίων» και καταφέρουν πλήγματα κατά του εχθρού». Ο κυπριακός λαός και κυρίως τα στρατευμένα παιδιά του, σε όλες τις πόλεις σπεύδουν να παρουσιασθούν στα κέντρα κατάταξης. Αυτό που τους παρακινεί δεν είναι, φυσικά, η φωνή της χούντας, αλλά το πατριωτικό καθήκον. Όπλα, όμως, δεν υπάρχουν. Έχουν διασκορπιστεί πέντε μέρες νωρίτερα για τις «ανάγκες» των πραξικοπηματιών, εναντίον του «εσωτερικού εχθρού» (μακαριακών και κομμουνιστών). Μέσα στο πολεμικό κλίμα ηλικιωμένοι και γυναίκες αναλαμβάνουν εθελοντικά υπηρεσία στην αεράμυνα, τα νοσοκομεία κι όπου αλλού προκύπτει ανάγκη.

– Τα πολεμικά ανακοινωθέντα (υπ’ αρ. 10 και 11) πού εκδόθηκαν στις 2.50 και 3.30 μ.μ., υποστηρίζουν αποσπασματικά ότι οι κυπριακές ένοπλες δυνάμεις έθεσαν υπό έλεγχο τη Σακάρια και τον Καράολο (στην Αμμόχωστο) και εξουδετέρωσαν τις τουρκικές εστίες αντίστασης στα Καζιβερά, Εληά και Αγκολέμι.

– Μέχρι τις 4 το απόγευμα, έχουν καταρριφθεί, σύμφωνα με τα επόμενα ανακοινωθέντα, επτά τουρκικά αεροσκάφη, ενώ τμήμα Τούρκων αλεξιπτωτιστών στη Μια Μηλιά εξουδετερώθηκε από τους ενόπλους κατοίκους του χωριού (στην πραγματικότητα αυτά ήταν παραπλανητικά και στοίχισαν αργότερα πολλά αθώα θύματα).

Στο μεταξύ, ή τουρκική αεροπορία συνεχίζει τις επιθέσεις κατά του αεροδρομίου Λευκωσίας, προετοιμάζοντας την κατάληψη του από αλεξιπτωτιστές.

-Το BBC και ο Μπαϊράκ αναγγέλλουν, πριν ακόμη συμβεί (!), ότι η Κερύνεια έχει καταληφθεί ! Το σχέδιο για την απόβαση, όπως προκύπτει εκ των υστέρων, ήταν πολύ γνωστό και μόνο η χούντα δεν το …ήξερε!

Το απόγευμα εμφανίζεται, επιτέλους, ο «πρόεδρος» Σαμψών. Απευθύνει μήνυμα. Εκφράζει «θαυμασμόν και συγκίνησιν» . Διαβεβαιώνει τους Κύπριους ότι «η γενναιοψυχία μας οδηγεί από νίκη εις νίκην»!

Τρέπονται «εις φυγήν… »

Τρέπονται «εις φυγήν… »

ΚΥΡΙΑΚΗ 21 ΙΟΥΛΙΟΥ: Η Λευκωσία και οι άλλες πόλεις έχουν περάσει την πρώτη νύκτα του πολέμου σε καθεστώς τρόμου και πλήρους συσκότισης. ‘Όσοι αγρυπνούν, βλέπουν από τις στέγες των σπιτιών να φλέγεται η οροσειρά του Πενταδάκτυλου. Πολλοί αναμένουν ματαίως τα ελληνικά αεροπλάνα, όπως άφηνε σαφώς να εννοηθεί το προηγούμενο ανακοινωθέν (ύπ’ αρ. 5). Σύμφωνα μ΄ αυτό «ή Ελλάς εκήρυξε γενικήν επιστράτευσιν. Διά ταύτης γίνεται αντιληπτόν ότι ή Ελλάς ευρίσκεται παρά το πλευρόν της Κύπρου. Ζήτω ή αιωνία Ελλάς…».

Με το πρώτο πρωϊνό ανακοινωθέν παρέχεται η πληροφόρηση ότι «αί ημέτεροι δυνάμεις περισφίγγουν συνεχώς και περισσότερον τον Αγιον Ίλαρίωνα», ενώ το αμέσως επόμενο διαβεβαιώνει ότι «έτρεψαν είς φυγήν εχθρικάς δυνάμεις εις τα ισχυρώς οχυρωμένα τουρκικά χωριά Λεύκα, Λιμνίτης καί Κόκκινα». Λογικό φαινόταν αυτό, αφού ίσχυε ένα άλλο της προηγούμενης μέρας (ύπ’ άρ. 7) ότι «εις την θάλασσαν επιπλέουν τα πτώματα των εισβαλουσών εχθρικών αποβατικών δυνάμεων»!

Λίγο αργότερα αναγγέλλεται η παράδοση της τουρκοκυπριακής φρουράς Πάφου και γύρω στις 10 το πρωί ανακοινώθηκε ότι παραδόθηκε ή τουρκοκυπριακή φρουρά της Λεμεσού με 400 άνδρες!

Στις 11.30 το πρωί οι Κύπριοι μαθαίνουν ότι καταρρίφθηκε το ενδέκατο, τουρκικό αεροσκάφος. «Παραλείπονται» άλλες δυο καταρρίψεις και στις 7.10 μμ, που εκδόθηκε το τελευταίο ανακοινωθέν της ημέρας οι Ελληνοκύπριοι μπορούν να αισιοδοξούν, αφού πέφτει και το «14ον κατά σειράν έχθρικόν πολεμικόν αεροσκάφος μεταξύ των χωρίων Τύμπου-Πυρόϊ!»

Η εσχάτη προδοσία κρύβεται πίσω από ανύπαρκτες στρατιωτικές επιτυχίες…

Εκπληρώνεται «ο προαιώνιος πόθος… »

ΔΕΥΤΕΡΑ 22 ΙΟΥΛΙΟΥ: Το πρώτο πολεμικό ανακοινωθέν της ημέρας επιμένει ότι «αι ημέτεραι δυνάμεις κυριαρχούν εις όλα τα μέτωπα των επιχειρήσεων».

Στις 10.15 π.μ. ο «Μπαϊράκ» μεταδίδει δηλώσεις του Τούρκου πρωθυπουργού Ετζεβίτ: «Οι στρατηγικοί μας στόχοι επετεύχθησαν. Ως ειρηνική χώρα που είμεθα, απεδέχθημεν την έκκληση του Συμβουλίου Ασφαλείας. Μέχρι τώρα, επιτύχαμε σημαντικές νίκες. Κανείς δεν μπορεί να κλονίσει πλέον τα δίκαια των Τουρκοκυπρίων. Ιδιαίτερα μετά τις δυνατότητες που κατοχυρώθηκαν στη βόρειο παράκτιο γραμμή της Κύπρου»…

Τελείωσε ευχόμενος «στις ένδοξες τουρκικές ένοπλες δυνάμεις νέες επιτυχίες, μέχρι την… κατάπαυση του πυρός»!

Στις 11 το πρωί, το BBC αποκαλύπτει ότι στο αεροδρόμιο Λευκωσίας προσγειώθηκαν την περασμένη νύκτα ελληνικά μεταγωγικά αεροπλάνα, που έφεραν όπλα και ενισχύσεις σε έμψυχο υλικό. Aυτό ανταποκρινόταν στην πραγματικότητα και ήταν η μοναδική περίπτωση άμεσης βοήθειας από το «εθνικόν κέντρον». Μερικά από τα αεροσκάφη αυτά καταπέσανε λόγω κακής αναγνώρισης και χάθηκαν Ελληνες καταδρομείς.

Στις 4 το απόγευμα ακριβώς το Ρ Ι Κ μεταδίδει ότι το Αρχηγείο της Εθνικής Φρουράς για εφαρμογή του ψηφίσματος του Συμβουλίου Ασφαλείας διέταξε τις κυπριακές ένοπλες δυνάμεις να παύσουν πυρ. Όλη μέρα συνεχιζόταν η μετάδοση συνθημάτων του τύπου «εφθασεν η μεγάλη ώρα», «ο προαιώνιος πόθος τα όνειρα των ονείρων θα εκπληρωθούν»…

Έτσι, τελείωσε η πρώτη φάση του Αττίλα 1. Είναι γνωστό πως τη χρησιμοποίησαν οι Τούρκοι για να εδραιωθούν και να προωθηθούν, αλλά και η συνέχιση της προδοτικής στάσης της κυπριακής χούντας, ως την απομάκρυνση του Σαμψών στις 23 Ιουλίου, όταν αναλαμβάνει ο Γλαύκος Κληρίδης. 

O Νίκος Σαμψών

Μέσα σ΄ ένα τριήμερο από την κατάπαυση του πυρός οι Τούρκοι παραβίασαν πάνω 50 φορές την εκεχειρία. Χρησιμοποιώντας προσχηματικά τις διαπραγματεύσεις τις επόμενες μέρες άρχισαν ενισχυμένοι στις 14 Αυγούστου τις επιχειρήσεις (Αττίλας 2) Μέσα σ΄ ένα τριήμερο οι τουρκικές δυνάμεις, με συνεχή προέλαση , πέτυχαν τους αντικειμενικούς στόχους τους. Η αντίσταση από τις υπάρχουσες δυνάμεις στην Κύπρο δεν μπορούσε να ματαιώσει τα σχέδια.

Στις 28 μέρες από 20 Ιουλίου – 16 Αυγούστου ο απολογισμός από την ελληνική πλευρά υπολογίζεται σε 4500-6000 (νεκροί και τραυματίες ένοπλοι και άμαχοι). Αλλοι 2-3000 αγνοούμενοι, 200000 τελικά πρόσφυγες και μερικές χιλιάδες εγκλωβισμένοι.

Ο «Αττίλας 2» με τις επιχειρήσεις αναλυτικά και την αδυναμία της Ελλάδας (αντικειμενική , αλλά από λάθος επιλογές) για στρατιωτική βοήθεια είναι, όμως, ένα άλλο χωριστό κεφάλαιο.

(ΑΥΡΙΟ: ΤΟ ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ ΤΟΥ ΠΡΑΞΙΚΟΠΗΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΕΙΣΒΟΛΗΣ)

Πηγή