Συναντήσαμε τον συγγραφέα, ηθοποιό, σκηνοθέτη Μάνο Μπάρτη διαδικτυακά στο γραφείο του στο Κορωπί. Είναι η πρώτη μου διαδικτυακή συνέντευξη και η αλήθεια είναι πως είχα άγχος, αλλά η ηρεμία του Μάνου βοήθησε να γίνει μια όμορφη συζήτηση για όλα. Ας τον γνωρίσουμε…
Δημοσιογράφος: Ελένη Κωστοπούλου
Μάνο Μπάρτη καλησπέρα.
Καλησπέρα Ελένη σκέτο και εσύ με λες σκέτο Μάνο. Σε ευχαριστώ για την πρόσκληση σε αυτή τη συζήτηση. Να σε διορθώσω μόνο αν επιτρέπεις… ξέχασες το “παιδί για όλες τις δουλειές” και το “εμψυχωτής”.
Εγώ σε ευχαριστώ για την αποδοχή της και με συγχωρείς για την παράλειψη. Δεν είναι εύκολο για εμάς εδώ στη βόρεια Ελλάδα να έχουμε συχνά ανθρώπους της τέχνης και κυρίως της δικής σου τέχνης. Είμαστε λιγάκι απομονωμένοι από τον κλάδο σας λόγω απόστασης.
Είναι κάτι που με λυπεί ιδιαιτέρως. Όλες οι μορφές τέχνης πρέπει να είναι κοντά σε όλη την Ελλάδα, ακόμα και στα πιο απομακρυσμένα σημεία της. Την έχουμε ανάγκη.
Επειδή εδώ δε σε ξέρουν, θα ήθελες να μας πεις αρχικά γιατί δεν σε ξέρουν, αφού κάνεις ένα τόσο προβεβλημένο επάγγελμα;
Δεν είναι εύκολο να ξέρετε όλους τους ηθοποιούς. Γραμμένοι στο σωματείο μας είμαστε κοντά στις 5.000 ηθοποιοί και πόσοι ακόμα που δεν έχουν γραφτεί ή έχουν αποφοιτήσει και λόγω συνθηκών δουλεύουν σε άλλες δουλειές. Εγώ είμαι στον χώρο τα τελευταία 12 χρόνια, από τα 29 μου, αλλά δεν κυνήγησα σχεδόν καθόλου την τηλεόραση. Έχω πολύ μικρές συμμετοχές σε δύο σειρές και τρεις ταινίες μεγάλου μήκους, εκ των οποίων οι δύο δεν βγήκαν καν τελικά. Έχω παίξει σε μερικές ταινίες μικρού μήκους, αλλά κυρίως ήμουν σε θεατρικές παραγωγές στην Αθήνα. Έχω παίξει σε Μέγαρο Μουσικής, θέατρο Γκλόρια, Altera Pars και άλλα. Έχω κάνει και περιοδείες, αλλά δυστυχώς δεν έχω έρθει ποτέ από τα μέρη σας.
Έχεις έρθει όμως για επίσκεψη; Διακοπές ίσως;
Όχι… ποτέ! Δυστυχώς δεν έχει τύχει ως τώρα, αλλά εύχομαι κι ελπίζω να έρθω σύντομα.
Ποιος είναι, λοιπόν, ο Μάνος Μπάρτης; Περισσότερο ηθοποιός; Συγγραφέας; Σκηνοθέτης;
Αν με ρωτούσες το 2013, θα έλεγα συγγραφέας και παίζω για οικονομία ηθοποιών. Το 2015 ήμουν κυρίως ηθοποιός και έγραφα μόνο για μένα. Το 2017 ήμουν κυρίως σκηνοθέτης και συγγραφέας, αλλά δεν ήθελα να παίζω. Αυτόν το καιρό είμαι εμψυχωτής στο 80% και οικοδομή στο άλλο 20% γιατί πρέπει να ζήσουμε. Τι θα ήθελα; Να συνεχίσω την εμψύχωση, αλλά και να παίζω σε κάποια σκηνή. Δεν είναι εύκολο βέβαια.
Θα ήθελες να μας πεις λιγάκι για τα προβλήματα του κλάδου; Εδώ στην επαρχία τα βλέπουμε μόνο από την οθόνη μας και δεν καταλαβαίνουμε και πολλά. Γιατί ξεσηκώθηκαν τόσες χιλιάδες καλλιτεχνών;
Δεν είμαστε πλέον καλλιτέχνες… είμαστε απόφοιτοι λυκείου. Θα γελούσα με αυτή την ατάκα, αν δεν ήταν τόσο σοβαρά τα πράγματα. Γιατί; Σκέψου εσύ Ελένη μου, που έχεις τόσα πτυχία να έρθουν να σου πουν αύριο πως τα έκανες τσάμπα. Πώς δεν μπορείς αν θες να διδάξεις, δεν μπορείς να διεκδικήσεις παραπάνω μισθό και ακόμα χειρότερα, μπορεί ο οποιοσδήποτε με απλό χαρτί λυκείου και χωρίς παιδεία να σου πάρει τη θέση ως δημοσιογράφος γιατί απλώς το είχε κάποτε μεράκι να γράφει. Το ίδιο συμβαίνει και σε μας. Ευτυχώς πλέον το σωματείο μας μετρά πολύ περισσότερο κόσμο και είναι πιο δυναμικό. Αλλά θα πρέπει να καταλάβει και ο κόσμος πως η ζωή του χωρίς τέχνη είναι άδεια. Χωρίς βιβλίο, θέατρο, τηλεόραση, μουσική, ζωγραφική, γλυπτική κ.α., δεν υπάρχει καλλιέργεια. Και οι άνθρωποι που δουλεύουμε σε αυτούς τους κλάδους, δεν είμαστε χομπίστες… θέλουμε να ζήσουμε από την τέχνη μας για να μπορούμε να παράγουμε έργο.
Σημαντικό. Ας έρθουμε σε σένα πάλι. Πριν ασχοληθείς με την τέχνη, τί έκανες;
Έκανα τα πάντα Ελένη! Κυρίως χειρωνακτικές εργασίες. Αποθηκάριος, μπουφετζής, πωλητής στο δρόμο και σε καταστήματα, οικοδομή… Τα πάντα.
Πώς και ασχολήθηκες με την τέχνη και μάλιστα σε μεγάλη ηλικία;
Από ένα ατύχημα που είχα στο σπίτι, και το οποίο με καθήλωσε για δύο χρόνια στο κρεβάτι. Είχα πάντα το μικρόβιο, αλλά μεγαλώνοντας πάνω σε ένα βουνό, δεν μπορούσα ποτέ να φανταστώ πως μπορώ να το ακολουθήσω. Τελικά, ήρθε ένα τραγικό γεγονός να με “ξυπνήσει”.
Θες να μας πεις λιγάκι γι’ αυτό;
Ναι… και κυρίως γιατί είναι ιστορία δύναμης. Είχα χτυπήσει τη μέση μου κι έχασα την αίσθηση στο αριστερό μου πόδι. Ταλαιπωρήθηκα δύο χρόνια και μου είχαν πει πως κανονικά δε θα ξαναπερπατούσα. Τότε, για να μην τρελαθώ τελείως, ξεκίνησα να γράφω. Έγραψα μια ιστορία που θα μπορούσε να γίνει ταινία ή σειρά, αλλά δεν ήξερα πως θα την γράψω σωστά. Εντελώς τυχαία, εμφανίστηκε στη ζωή μου ο Άγγελος ο Χασάπογλου, στον οποίο οφείλω τα πάντα, μιας και με στήριξε πάρα πολύ στα πρώτα μου βήματα, χωρίς ίχνος βεντετισμού. Από εκεί και πέρα, είδα πως μπορώ να ξεκινήσω τα όνειρά μου ακόμα και στα 29 μου. Το έκανα και δε μετανιώνω για τίποτα!
Τώρα περπατάς μια χαρά όμως…
Ναι καλέ. Και μπάσκετ ξανάπαιξα και με τα ανίψια παίζω. Δεν έχω ιδιαίτερο πρόβλημα πλέον, αν και έχω σίδερα στη μέση. Είναι θέμα θέλησης όλα.
Δηλαδή;
Όταν είδα έναν άνθρωπο σε καροτσάκι που λειτουργούσαν μόνο τα δύο του δάχτυλα στο δεξί χέρι, να έχει θέση γραφείου σε νοσοκομείο, είπε πως αφού μπορεί εκείνος, μπορώ κι εγώ. Κι από εκεί που παραπατούσα, σηκώθηκα και έτρεξα. Όλα είναι μέσα μας… και η δύναμη και η αδυναμία!
Είσαι στο γραφείο σου αυτή τη στιγμή.
Ναι… με πέτυχες σε ένα διάλειμμα από την εργασία μου.
Γράφεις; Κάποιο θεατρικό έργο;
Γράφω, αλλά όχι θεατρικό. Αυτή την περίοδο έχω αφοσιωθεί στην δημιουργία των προγραμμάτων της ΓΑΙΑ. Οπότε μου τρώει πολύ από τον χρόνο μου.
Τι είναι η ΓΑΙΑ;
ΓΑΙΑ, φορέας πολιτισμού. Ένας φορέας εκπαιδευτικών βιωματικών προγραμμάτων, θεάτρου, διασκέδασης και δημιουργικής απασχόλησης κυρίως για παιδιά όλων των ηλικιών, με βάση την αρχαία ελληνική μυθολογία, ιστορία, αλλά και την ελληνική γη. Με λίγα λόγια, οργανώνουμε παιδικά πάρτυ, εκδηλώσεις και προγράμματα για σχολεία, συλλόγους και φορείς.
Πολύ όμορφο. Να έρθετε και στα δικά μας σχολεία.
Με μεγάλη μας χαρά, αν μας θέλουν.
Πώς και ασχολήθηκες με τη ΓΑΙΑ;
Από τον δεύτερο χρόνο της σχολής το 2012, ξεκίνησα να κάνω εμψυχώσεις σε παιδικές κατασκηνώσεις στην αρχή και αργότερα σε σχολεία, παράλληλα με τις θεατρικές δραστηριότητες, κυρίως για βιοποριστικούς λόγους. Μου άρεσε όμως κι έμεινα στο χώρο ως υπάλληλος. Το φθινόπωρο του 2022 με πλησίασε ένας γονέας στο πάρκο που εργαζόμουν και με ρώτησε αν θα το έκανα αυτό από την αρχή, να στήσω εγώ τα προγράμματα, γιατί είχε ενθουσιαστεί με την παρουσίασή μου. Κι εκεί μου έβαλε το μικρόβιο πως θα ήθελα να το κάνω, αλλά δεν ήταν εύκολο οικονομικά. Ο άνθρωπος αυτός μας βοήθησε και τον Σεπτέμβρη που μας πέρασε ξεκινήσαμε να στήνουμε μαζί με την Αφροδίτη, το κοινό μας όνειρο με απώτερο σκοπό τη δημιουργία ενός δικού μας χώρου όπως τον ονειρευόμαστε.
Αφροδίτη; Τη θεά;
Θεά… πραγματικά. Γνωριστήκαμε στην προηγούμενη εργασία μας και κολλήσαμε επαγγελματικά. Συμπληρώνουμε ο ένας τον άλλον απόλυτα. Είναι η ψυχή όλου αυτού. Οργανώνει τον φορέα, τα σκηνικά, έχει την επικοινωνία με τους προμηθευτές, με τα σχολεία, με τους γονείς, το σάιτ www.art-gaia.gr, τα mail, το e-shop μας… τα πάντα περνούν από τα χέρια της και σε όλα είναι άψογη! Από την πρώτη στιγμή απολαμβάνει πλήρως την εμπιστοσύνη και του συνεργάτη μας, οπότε έχουμε φτιάξει μια πολύ όμορφη ομάδα!
Ευχόμαστε κάθε επιτυχία στον φορέα σας.
Σας ευχαριστούμε πολύ. Είναι σημαντικό πως ήδη έχουμε πάρει υπέροχες κριτικές για τα προγράμματα, για την συνέπεια, την οργάνωση και κυρίως για το ότι τα παιδιά διασκεδάζουν πραγματικά μαθαίνοντας. Οπότε θέλω να πιστεύω πως θα έχουμε επιτυχίες.
Προσωπικός χρόνος και ζωή;
Δεν υπάρχει ελεύθερος χρόνος ιδιαίτερα. Στο σπίτι όσο είμαι, έχω αφοσιωθεί στα ανίψια μου και τη μελέτη. Ξέρεις, εμείς που ασχολούμαστε και με συγγραφή, και με υποκριτική και με σκηνοθεσία, έχουμε τεράστιο πρόβλημα. Δεν μπορούμε να απολαύσουμε μία ταινία, μία σειρά κλπ… ουσιαστικά τη μελετάμε. Ανέκαθεν ο ελεύθερός μου χρόνος ήταν ταινίες και σειρές, οπότε πλέον μόνο μελετώ!
Τα ανίψια; Έχουν κάτι καλλιτεχνικό από τον θείο;
Και τα δύο τα μεγάλα. Η μικρή είναι μόλις 7 μηνών, αλλά νομίζω πως κι αυτή σούργελο θα γίνει σαν το θείο. Όχι ότι η μαμά της πάει πίσω, απλώς δεν το κάνει επαγγελματικά. Ο μεγάλος μου, ο Δημήτρης, έχει παίξει σε μία μικρού μήκους του Νίκου Σούλη και της Άννας Χατζησοφιά με τον Μάριο Αθανασίου και τον Όμηρο Πουλάκη. Και μαζί με την μεσαία μου, την Αλίκη, έπαιξαν σε μία ακόμη μικρού μήκους αλλά και στα βίντεο για την ΓΑΙΑ.
Δημήτρης και Αλίκη… τυχαίο;
Εντελώς. Αλλά ποτέ δεν ξέρεις…
Σε ευχαριστούμε πάρα πολύ για όλη αυτή την όμορφη συζήτηση. Ευχόμαστε πάντα επιτυχίες!
Κι εγώ ευχαριστώ. Πραγματικά την απόλαυσα την κουβεντούλα μας. Κι ελπίζω να ανέβουμε σύντομα στα μέρη σας!
